C++ Değişkenleri Ve Sabitleri
[vc_row][vc_column][vc_column_text]
Değişkenler ve Sabitler
Değişkenler program içerisinde değeri değiştirilebilen verilerdir. Sabitler ise tanımlandıktan sonra değiştirilemez. Değişken tanımlarken büyük-küçük harfe dikkat edilmesi gerekir. degisken ile Degisken aynı şeyler değildir. Değişken isimleri sayı içerebilir ama sayı ile başlayamazar. Değişkenler _ ile başlayabilirler.
Bir değişken tanımlanma sırasında değer alabilir. Bu değer program içerisinde sonradan değişebilir. Aynı zamanda değişken ilk tanımlamada değer almak zorunda değildir.
Değişken tanımlama:
değişken_türü değişken_adı;
Örneğin:
int x;
Değişkene değer verme
int x = 5 // Copy initialization
int y(10); // Direct initialization
int z{5}; // Uniform initialization (C++11)
Direkt değer verme daha iyi performans gösterebilir. Ayrıca birkaç güçlü yana sahiptir. Bunun dışında direkt initialization sayesinde atama ve ilk değer verme işlemlerini birbirinden daha rahat ayırabiliriz.
Uniform initialization bir takım sebeplerden dolayı diğer iki tanımlamadan daha iyidir. Diğer iki tanımlama türüyle veri listeleri tanımlanamaz. Boş bir süslü parantez ile tanımlanan veri otomatik olarak sıfır değerini alır.
int a{6}; //Calisir
int b{}; //Calisir, sifir degeri alir.
int c{5.5} // Derleyici hata atar. integer degisken double deger alamaz.
Değer atama
bool degisken; degisken = false; // Kopyalayarak atama
İlk değer verilmemiş değişkenler
C++ dilinde değişkenlere varsayılan olarak değer ataması yapılmaz. Eğer programcı tarafından değer atamsı yapılmamışsa değişken ramde saklandığı yerin önceki verisini tutmaya devam eder.
Çoklu değişken tanımlama
int a,b,c; // Uygun
/* Uygun */
int a;
int b;
int c;
int a(5), b{4}, c = 0; Uygun
int a, int b; // derleme hatası
- Global Değişkenler
Fonksiyon dışında yapılan tanımlamalar globaldir, istenilen yerde bu değişkene ulaşılabilir.
Örnek:
#include <iostream> using namespace std; int g; //Global değişken g int main () { int a, b; //Yerel değişken a,b a = 10; b = 20; g = a + b; cout << g; return 0; }Yukarıda ki örnekte g bir global değişken, a ve b ise yerel değişkendir. Ana fonksiyonda a’ya, b’ye ve G’ye ulaşım sağlanbilir fakat a’ya ve b’ye ana fonksiyon dışında erişim sağlanamaz.
- Statik Değişkenler
Program işlediği sürece bellekte kendisine belirli bir yer ayrılan değişken türüdür. Program çalışma süresince sadece bir kere tanımlanır. Örneğin bir fonksiyon içerisindeki bir statik değişken fonksiyon ne kadar çaırılırsa çağırılsın bir kez tanımlanır.
#include <iostream>
void ArttirVeYazdir()
{
static int s_deger = 1;
// Degisken statiktir.
++s_degisken;
std::cout << s_degisken << std::endl;
} // s_degisken yok edilmedi.
int main()
{
ArttirVeYazdir();
ArttirVeYazdir();
ArttirVeYazdir();
}
Programın çıktısı:
2 3 4
Auto Deyimi
Auto deyimi eğer değişken tanımlanırken değer alıyorsa kullanılır. Örneğin bir double değişkene 5.5 değerini vereceksek derleyici tanımlayacağımız değişkenin zaten double olduğunu çözebilir. Örneğin:
double x{ 5.6 }; //Derleyici 5.6'nin double literal oldugunu biliyor.
auto x { 5.6 }; //Yukaridakiyle ayni is yapilir. Derleyici x'in double oldugunu biliyor.
auto kullanıldığı zaman, derleyiciye, tanımlanan değişkenin atanacak değerin türü olacağı bildirilir. Bu işlem fonksiyon parametreleri için kullanılmaz. Örneğin:
int max(auto x, auto y)
{
return (x > y ) ? x : y;
}Bu çalışmayacaktır çünkü derleyici parametrelerin türünü derleme zamanı çözemeyecektir.
C++14 ile birlikte auto deyimi fonksiyon dönüş tipi olarak kullanılabilir hale geldi.
Örneğin:
auto topla(int x, int y)
{
return x + y;
}
Sabitler
İki tür sabit vardır. Literaller ve sembolik sabitler.
Literaller
Literaller kodda direkt olarak yazılan ifadelerdir. Sabitlerdir çünkü değerleri değiştirilemez.
Örneğin
bool AmIAlive = true; // true bir literaldir ve değeri değiştirilemez. int yas = 20; // 20 bir int literaldir ve degistirilemez. char *isim = "Alperen"; // Alperen bir string sabitidir. char A = 'A' // Char literal double PI = 3.14159 // 3.14159 bir double literaldir. double avogadro = 6.02e23;
Sayısal sabitler bazı eklere sahip olabilirler. Bu ekler o sabitin türünü belirler. İsteğe bağlıdırlar. Derleyici genellikle hangi sabiti kullanmak istediğinizi anlayabilir.
Data Type | Suffix | Meaning |
int | u or U | unsigned int |
int | l or L | long |
int | ul, uL, Ul, UL, lu, lU, Lu, or LU | unsigned long |
int | ll or LL | long long |
int | ull, uLL, Ull, ULL, llu, llU, LLu, or LLU | unsigned long long |
double | f or F | float |
double | l or L | long double |
İkilik, sekizlik ve on altılık sayı sabitleri
İkilik sayı sabitlerinin başına “0b”, sekizliklerin başına “0” ve on altılıkların başına “0x” koyulur.
int y = 0b01011001; int x = 0765; int f = 0xFF;
Sembolik sabitler
Normal değişkenlerin değerleri değiştirilebilirdir. Const değişkenler ise değiştirilemezler. Örneğin pi sayısı, dünyanın çekim ivmesi gibi değerlerin değişmediğini biliriz. Yazdığımız kodda da değişmemesi gerekmektedir. Bunun için değişken tanımının başına “const” ifadesini koyarız.
Const değerlere ilk değer ataması yapmak zorunludur.
Örneğin:
const double gravity { 9.8 }; // Dogrudur ve tercih edilir.
double const PI { 3.14 }; // Calisir ama onerilmez.
const int X; //Derleyici hatasi.
Const değişkenlere ilk değer atması olarak başka bir değişkenin değeri atanabilir. Örneğin:
std::cout << Yasiniz?; int yas; std::cin >> yas; const int Kullanicininyasi(yas);
Constexpr
Constexpr değişkenler const değişkenler gibi sabitlerdir ama constexpr değişkenler derleme zamanı çözülmelidirler.
örneğin:
constexpr pi(3.14); /* Derleyici derleme sirasinda pi'ye atanacak degeri cözebildi. Sikinti yok */ int x; std::cin >> x; constexpr int foo(x) /* Derleme hatasi. Derleme sirasinda atanacak deger bilinmiyor. */
Önişlemci Kullanarak sabit tanımlama
C de çok kullanılan önişlemci sabitleri C++ da yazarken çok önerilmez. Çünkü dilin mekaniklerine aykırı bir kullanımı vardır ve yer yer ikiliklere sebep olabilir.
#define SABIT 100 int x = SABIT;
Tür dönüşümleri
Bir veri tipinin başka bir veri tipine çevrilmesidir. Bazı tip dönüşümleri veri kaybına sebep olurken bazılarını da yapmak mümkün değildir. C++ üstü kapalı (implicit) birçok dönüşümü otomatik olarak yapabilir. Örneğin, aşağıda int bir veri long bir veriye dönüştürülmüş.
int myInt{12};
long myLong;
myLong = myInt;Bu durumda veri, daha büyük bir veri tipine dönüştürüldüğü için veri kaybı olmadı. Ama aşağıdaki durumlarda böyle bir durum söz konusu.
Dönüşüm | Olası riskler |
Büyük kayan noktalı sayıyı, küçük kayan noktalı sayıya | Hassaslık kaybı ya da sınırların dışına taşma |
Kayan noktalı sayıdan tam sayıya | Kesirli kısmın kaybı ya da sınırların dışına taşma |
Büyük tam sayıdan küçük tam sayıya | Sınırların dışına taşabilir |
Açık (explicit) tip dönüşümleri
C++ da beş farklı tip dönüşümü vardır. C-stili, static, dynamic, const ve reinterperet dönüşümler. Burada C-stili dönüşüm ve statik dönüşümler anlatılacak.
C stili dönüşüm
Bu dönüşümde parantez operatörü kullanılır. Parantezin içine yazılan tip dönüştürülecek tip olur. Örneğin:
int i1 = 10; int i2 = 4; float f = (float)i1 / i2;
Aynı zamanda bu şekilde de yapılabilir. (Daha çok fonksiyona benzeyen bir şekilde)
int i1 = 10; int i2 = 4; float f = float(i1) / i2;
static_cast
char c = 'a'; std::cout << static_cast<int>(c) << std::endl; // a değil 97 yazdırır.
Statik dönüşümün en iyi yanı, derleme zamanı kontrol yapmasıdır. Böylece mantıksız olabilecek işlemlerden kaçınılır.
[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column width=”1/2″][vc_btn title=”Önceki Ders” color=”green” align=”left” i_icon_fontawesome=”fa fa-chevron-left” add_icon=”true” link=”url:https%3A%2F%2Fyapbenzet.org.tr%2Fcppdaki-veri-tipleri%2F|||”][/vc_column][vc_column width=”1/2″][vc_btn title=”Sonraki Ders” color=”green” align=”right” i_align=”right” i_icon_fontawesome=”fa fa-chevron-right” add_icon=”true” link=”url:https%3A%2F%2Fyapbenzet.org.tr%2Fcpp-karmasik-veri-turleri%2F|||”][/vc_column][/vc_row]